CHƯƠNG IV: LOTTIE

Nếu Sara là một đứa trẻ khác thì cuộc sống của em
trong trường nội trú của bà Minchin không hẳn đã tốt cho em trong vòng mười năm
tới. Ở đây em được đối xử như một người khách đặc biệt chứ không phải như với
một học sinh bình thường.

Nếu em là một đứa trẻ bướng bỉnh và hách dịch, có
lẽ em sẽ trở nên rất khó chịu đối với mọi người, bởi em đã được nuông chiều và
nịnh bợ qua mức. Nếu em lười biếng nữa thì em cũng sẽ chẳng học được điều gì
cả. Về mặt cá nhân, bà Minchin không thích Sara một chút nào nhưng bà ta lại là
một người khôn ngoan nên bà ta không bao giờ nói một điều gì làm Sara phật lòng
sẽ khiến Sara muốn chuyển đi nơi khác. Theo bà ta, điều đó hoàn toàn không có
lợi chút nào. Bà ta biết rằng nếu Sara viết thư cho ba mình và kể về ngôi
trường một cách không hài lòng thì Đại úy Crewe sẽ thu xếp một chỗ học khác cho
con gái ngay lập tức. Theo quan điểm của bà Minchin, nếu một đứa trẻ luôn được
đề cao, luôn được làm những gì nó thích thì không bao giờ nó lại chán ghét cái
nơi nó được đối xử quá mức ưu ái ấy.

Vì vậy Sara luôn được tuyên dương về phẩm chất
thông minh, về phong cách lễ phép, sự thân thiện với bạn bè, về sự hào phóng
đối với những người ăn xin mỗi khi em móc từ chiếc ví nhỏ ra sáu xu để cho mỗi
người trong bọn họ. Ngay cả những việc nhỏ nhặt mà Sara làm cũng đều được bà
Minchin đánh giá là tiêu chuẩn của đức hạnh. Nếu Sara không phải là người thông
minh và tỉnh táo thì có lẽ em sẽ trở thành một đứa trẻ luôn tự mãn rồi. Nhưng
do em có một trí thông minh tuyệt vời nên em luôn luôn phải cảnh giác với chính
mình trong mọi tình huống. Em luôn có một sự nhạy cảm cần thiết đối với mọi vấn
đề. Thỉnh thoảng, em thường hay trao đổi điều đó với Ermengarde.

“Mọi thứ trong cuộc sống diễn ra luôn bất ngờ như
những tai nạn,” em thường nói. “Rất nhiều điều bất ngờ và thú vị đã đến với tớ.
Rất ngẫu nhiên, tớ thấy thích các bài học, các cuốn sách và cũng ngẫu nhiên tớ
có một người cha tuyệt diệu, người có thể dành cho tớ bất cứ thứ gì tớ muốn. Có
lẽ tính khí của tớ không được dễ chịu lắm nhưng bởi vì tớ có tất cả mọi thứ tớ
muốn và mọi người đều tốt với tớ cho nên tính khí tới mới dễ chịu hơn.” Sara
nghiêm nghị. “Tớ không biết dần dần tớ sẽ trở thành một đứa trẻ ngoan hay là
một đứa trẻ ngỗ ngược. Có lẽ tớ là một đứa trẻ kín đáo và không ai biết được
điều đó chỉ vì tớ chưa bao giờ để lộ điều gì không tốt đối với mọi người!”

“Lavinia cũng luôn giấu giếm mọi chuyện!”
Ermengarde nói thản nhiên. “Nhưng cậu ấy thật chán không thể chịu đựng nổi!”

Sara lấy tay xoa chóp mũi vẻ trầm ngâm suy nghĩ về
câu nói của Ermengarde.

“Ồ!” Cuối cùng em nói. “Có lẽ, có lẽ đó là vì
Lavinia đang lớn.”

Lời nói đầy vẻ rộng lượng của Sara xuất phát từ
lần em nghe cô Amelia nói rằng Lavinia đang lớn và điều đó đã ảnh hưởng đến sức
khỏe và tính khí của nó. Lavinia là một đứa trẻ hằn học và hay ghen tỵ. Nó ghen
với Sara một cách quá đáng. Trước khi Sara nhập học nó luôn tự cho rằng mình là
thủ lĩnh của lớp. Nó luôn tỏ ra là một kẻ đứng đầu lớp bởi vì nó có thể nổi đóa
lên nếu các bạn cùng lớp không nghe theo nó. Nó đe nẹt các bạn nhỏ tuổi hơn và
luôn tỏ ra trịch thượng đối với các bạn cùng tuổi. Lavinia là một đứa trẻ xinh
xắn và trước kia nó luôn nổi bật nhất lớp mỗi khi bọn trẻ đi hàng hai đến nhà
thờ dự lễ. Còn giờ đây, khi Sara xuất hiện với áo choàng nhung và găng tay da
chồn, mũ gắn lông đà điểu và còn luôn luôn được bà Minchin dắt tay đi hàng đầu
nữa đã đặt dấu chấm hết đối với Lavinia. Lúc đầu nó cảm thấy vô cùng chua chát.
Nhưng dần dần thời gian trôi qua, nó cũng thấy rằng Sara xứng đáng trở thành
người đứng đầu lớp. Sara không bao giờ nổi xung với ai.

“Có một điều tớ nghĩ về Sara Crewe.” Jessie thật
thà nói làm cô bạn thân Lavinia tức sôi máu: “Cậu ấy không tỏ ra trịch thượng
với ai cả mặc dù cậu ấy có thể lắm chứ. Lavinia này, tớ nghĩ nếu cậu ấy là tớ,
tớ sẽ tỏ vẻ trịch thượng với người khác vì tớ có quá nhiều thứ đẹp đẽ mà mọi
người luôn thèm muốn và bàn tán. Thật đáng ghét cái cách mà bà Minchin khoe mẽ
Sara khi có bất kỳ ông bố bà mẹ nào đó đến thăm trường.”

“Sara yêu quý! Lên ngay phòng khách để nói chuyện
với bà Musgrave về đất nước Ấn Độ cho bà ấy nghe!” Lavinia nhại lại theo cách
bà Minchin hay nói: “Sara yêu quý! Nói chuyện bằng tiếng Pháp với quý bà Pitkin
nhé. Ngữ điệu của cô bé thật vô cùng là hoàn hảo, thưa bà Pitkin!” Lavinia nói
tiếp: “Nó không học tiếng Pháp ở trường một chút nào. Việc nó nói được tiếng
Pháp không có nghĩa là nó thông minh. Chính mồm nó nói ra rằng nó không học
tiếng Pháp. Bởi vì ba nó học tiếng Pháp, ông ta nói với nó thường xuyên nên nó
đã quá quen. Hơn nữa ba nó cũng chẳng có gì là xuất sắc cả khi ông ấy chỉ là
một sỹ quan ở bên Ấn Độ.”

“Ồ!” Jessie chậm rãi nói: “Ông ấy đã giết cả một
con hổ và bộ da của con hổ đó đang được bày trong phòng của Sara. Điều đó cho
thấy vì sao Sara rất thích tấm da đó. Cậu ấy thường nằm lên nó, tay túm đầu con
hổ lắc lắc và nói chuyện với nó như nói chuyện với một con mèo.”

“Nó luôn làm những chuyện ngốc nghếch!” Lavinia
cướp lời: “Mẹ tớ nói rằng cái cách mà nó luôn giả vờ mới thật là ngốc nghếch
làm sao. Mẹ tớ nói rằng lớn lên nó sẽ trở thành một người tự kỷ.”

Đúng là Sara không bao giờ trịch thượng với ai cả.
Em là một đứa trẻ hòa nhã và hào phóng, em luôn chia sẻ những gì em có với mọi
người. Bọn học sinh nhỏ tuổi thường hay bị coi thường, bị sai khiến bởi những
đứa trẻ lớn tuổi hơn chưa bao giờ bị Sara làm cho khóc nhè cả. Sara là một cô
bé có tính cách hiền hậu bao dung. Khi có bạn nào đó ngã và trầy xước đầu gối,
em chạy lại và đỡ chúng đứng dậy, an ủi, lấy từ trong túi ra một vài chiếc kẹo
hoặc vài thứ thú vị khác rồi cho chúng. Em không bao giờ xô đẩy các bạn hoặc
chế giễu nhạo báng các bạn, những người bạn nhỏ tuổi.

“Nếu cậu bốn tuổi, nếu cậu bốn tuổi.” Sara nghiêm
khắc cảnh cáo Lavinia khi tình cờ bắt gặp nó tát Lottie và gọi Lottie là con
nhãi con. “Nhưng sang năm cậu sẽ lên năm tuổi và lên sáu tuổi vào năm sau nữa
và…” Sara mở to đôi mắt kết tội Lavinia. “Chỉ mười sáu năm nữa thì cậu sẽ hai
mươi tuổi!”

“Ôi trời!” Lavinia nói. “Làm thế nào mà chúng ta
có thể tính toán được.”

Đúng là mười sáu cộng bốn là hai mươi và hai mươi
là tuổi mà ngay cả những đứa trẻ liều lĩnh nhất cũng không dám mơ đến. Vì thế
bọn trẻ rất phục Sara. Đã nhiều lần em mời bọn trẻ con lên phòng riêng và chiêu
đãi bánh kẹo. Cho chúng chơi với Emily, cùng xem bộ đồ trà của riêng búp bê
Emily, được uống trà cho rất nhiều đường bằng những chiếc tách xinh xắn có
những bông hoa xanh trang trí bên ngoài. Bọn trẻ chưa từng nhìn thấy bộ đồ trà
của một con búp bê như thế bao giờ. Từ buổi chiều hôm đó, Sara được cả lớp coi
như một vị thánh, một nữ hoàng. Lottie tôn thờ Sara đến nỗi nếu Sara không phải
là một người rộng lượng thì nhiều lần em đã phát bực. Lottie được cho đến học ở
trường bởi vì người cha trẻ tuổi của em không biết phải làm gì với em. Mẹ của
Lottie mất sớm. Vì vậy em được nâng niu như một con búp bê, hay một con khỉ con
nên từ bé em đã có một tính cách vô cùng khó chịu. Khi Lottie muốn hoặc không
muốn điều gì là em luôn khóc lóc và gào thét. Khi em muốn một cái gì đó không
thể có hoặc chối bỏ những gì mà người ta cho là tốt đưa cho em, em hét toáng
lên khiến cả những nhà bên cạnh cũng nghe thấy. Mẹo nhỏ duy nhất và hiệu quả
nhất của Lottie là bằng cách nào đó em phát hiện ra rằng một đứa trẻ sớm mất mẹ
sẽ được mọi người cưng chiều và xót thương. Sau khi mẹ em qua đời, em tình cờ nghe
được mọi người bàn tán nhiều về em. Vì vậy thói quen xấu đó dần hình thành
trong em và điều đó đã trở thành một vũ khí lợi hại mà em thường sử dụng rất
hiệu quả.

Lần đầu tiên Sara phải chịu trách nhiệm về Lottie
là vào một buổi sáng, khi đang ngang qua phòng khách em nghe bà Minchin và
Amelia đang cố gắng dỗ dành một đứa trẻ nào đó đang gào thét. Đứa trẻ giãy giụa
khóc lóc đến nỗi bà Minchin bắt buộc phải quát lên một cách nghiêm khắc mới
nghe được những gì chính mình nói.

“Tại sao nó khóc thế?” Bà ta la lên.

“Ôi…! Ôi…” Sara nghe thấy. “Cháu không có mẹ.”

“Ôi Lottie!” Cô Amelia kêu lên. “Hãy nín đi cháu,
đừng khóc nữa, làm ơn đừng khóc nữa.”

“Ôi… ôi!” Lottie rú lên náo loạn. “Cháu không có
mẹ?”

“Phải quật cho nó một trận mới được,” bà Minchin
kêu lên. “Ta sẽ quật cho mày một trận đứa bé hư đốn kia!”

Lottie càng gào thét lớn hơn. Cô Amelia bắt đầu
khóc, giọng bà Minchin mỗi lúc một dữ dằn cho đến khi không chịu được nữa, bà
ta bật dậy khỏi ghế một cách phẫn nộ và lao ra khỏi phòng, để lại mình cô
Amelia giải quyết.

Sara đứng lại trước sảnh, phân vân không biết có
nên vào phòng hay không bởi vì gần đây em đã bắt đầu quen với Lottie và có lẽ
em có thể dỗ được cô bé thôi không khóc nữa. Khi bà Minchin bước ra khỏi phòng
thì bắt gặp Sara đang đứng trước cửa. Bà ta tỏ vẻ khó chịu. Bà ta nhận thấy
rằng tiếng quát nạt của bà ta mà người đứng bên ngoài nghe thấy sẽ chẳng hay ho
gì.

“Ôi Sara!” Bà ta rên rỉ, cố gắng nở một nụ cười.

“Cháu đứng lại…” Sara giải thích. “… bởi vì cháu
biết Lottie đang ở đó, cháu nghĩ có lẽ… có lẽ cháu có thể dỗ được bạn ấy. Cháu
có thể thử được không bà Minchin?”

“Cháu có thể làm điều đó nếu cháu muốn. Cháu là
một đứa trẻ thông minh.” Bà ta nói với một giọng không bình thường. Sau đó, bà
ta chợt nhận thấy Sara có vẻ hơi sợ sệt thái độ cộc cằn của mình, bà ta liền
thay đổi thái độ. “Nhưng cháu là một người thông minh trong mọi vấn đề,” bà ta
xun xoe, “ta dám chắc rằng cháu có thể dỗ dành được nó, hãy vào đi!” Nói
rồi bà ta bỏ đi, để Sara lại một mình.

Khi Sara bước vào phòng thì Lottie đang nằm lăn
trên sàn nhà gào thét, hai cái chân mập mạp đập thình thịch xuống sàn còn cô
Amelia thì đang cúi xuống dỗ dành tuyệt vọng và lo lắng, khuôn mặt đỏ bừng và
đầm đìa mồ hôi. Khi còn được nuông chiều ở nhà, Lottie nhận ra rằng nếu gào
thét và quẫy đạp thì nó sẽ luôn được người khác dỗ dành bằng một cách nào đó.
Cô Amelia phục phịch khốn khổ thử hết cách này đến cách khác nhưng vẫn chưa ăn
thua gì.

“Lottie yêu quý!” Cô Amelia nói. “Ta biết cháu
không có mẹ, thật đáng thương!” Một lát cô lại đổi giọng. “Nếu cháu không nín
ta sẽ đánh cháu, thiên thần nhỏ bé đáng thương ạ! Đó, đó! Đứa trẻ hư thân tồi
tệ kia, ta sẽ, ta sẽ… tát cho cháu một cái… ta sẽ…”

Sara từ tốn bước đến gần, thực ra em không biết
phải làm gì lúc này, nhưng em nghĩ rằng nếu muốn làm cho Lottie nín thì không
nên nói những lời vô ích và quá xúc động như cô Amelia.

“Cô
Amelia!” Em nói nhỏ. “Bà Minchin nói rằng cháu có thể dỗ Lottie, cô cho phép
cháu chứ?”

Cô
Amelia quay lại nhìn Sara vẻ tuyệt vọng:

“Ôi!
Cháu nghĩ rằng cháu làm gì được?”

“Cháu
không biết cháu có làm được hay không!” Sara trả lời giọng nhỏ nhẹ, “nhưng cháu
sẽ cố.”

Cô
Amelia nhổm người lên, thở dài nặng nhọc. Lottie quẫy đạp càng tợn.

“Cô
hãy tạm lánh đi một lát,” Sara nói. “Cháu sẽ ở lại với bạn ấy.”

“Ôi!
Sara,” cô thút thít. “Ta chưa từng gặp được đứa trẻ nào như thế này, ta không
tin rằng chúng ta có thể dỗ được nó.”

Nhưng
cô Amelia cũng đi ra khỏi phòng và có vẻ như đã trút được gánh nặng sau khi nói
với Sara như thế.

Sara
đứng cạnh cô bé đang giãy giụa kêu khóc một lát. Em cúi xuống nhưng không nói
gì. Đối với Lottie đây là một vấn đề hoàn toàn mới lạ. Cô bé đã quá quen với
việc cưng nựng hoặc bị quát nạt mỗi khi gào thét. Gào thét giãy giụa mãi mà
hình như Sara không bận tâm khiến Lottie chú ý. Em mở to đôi mắt đẫm nước để
nhìn xem đó là ai. Một cô bé đang đứng cạnh mình, nhưng đây lại là người bạn có
búp bê Emily và rất nhiều điều thú vị nữa. Bạn ấy đang nhìn mình, khuôn mặt
đang trầm tư suy nghĩ điều gì.

Dừng
lại vài giây để nghe ngóng, Lottie chợt nghĩ là phải tiếp tục gào thét, nhưng
sự yên tĩnh của căn phòng và thái độ kỳ lạ của Sara đã làm Lottie không còn đủ
can đảm để gào thét như trước được nữa.

“Không
có mẹ!” Cô bé kêu lên nhưng giọng đã mềm hẳn đi.

Sara
vẫn nhìn chăm chú Lottie nhưng trong mắt em đã biểu lộ một sự thông cảm đối với
người bạn đáng thương.

“Chị
cũng không có mẹ.” Sara nói

Lottie
cảm thấy bất ngờ, quá bất ngờ đến mức không thể tin được. Cô bé tội nghiệp duỗi
chân ra sàn, vặn vẹo một lúc rồi im thin thít, mắt trân trân nhìn Sara. Lottie
không thích bà Minchin vì bà ta hay cáu giận, em cũng không thích cô Amelia vì
cô ấy ngốc nghếch một cách quá đáng. Nhưng Lottie lại có vẻ mến Sara mặc dù em
biết rất ít về Sara. Lúc này Lottie chưa có ý định từ bỏ ngay việc khóc lóc ăn
vạ nhưng ý nghĩ miên man đã làm phân tán đầu óc của em vì vậy cô bé tội nghiệp
lại bắt đầu vặn vẹo và sau một hồi thổn thức, em hỏi Sara:

“Mẹ
chị đâu rồi?”

Sara
ngẫm nghĩ giây lát. Người ta đã nói với em rằng mẹ em đang ở trên thiên đàng.
Em đã suy nghĩ rất nhiều về câu chuyện này và tất nhiên những ý nghĩ trong đầu
em như thường lệ, lại chẳng giống ai bao giờ.

“Mẹ
chị ở trên thiên đàng!” Em nói. “Nhưng chị chắc rằng thỉnh thoảng mẹ sẽ quay
lại để gặp chị mặc dù những lúc ấy chị có thể không nhìn thấy mẹ. Mẹ của em
cũng thế. Có lẽ mẹ của em và mẹ của chị đang cùng nhìn chúng mình. Có lẽ mẹ
chúng mình đang trong phòng này ấy chứ!”

Lottie
ngồi thẳng dậy và nhìn quanh. Em là một cô bé xinh xắn với mái tóc lượn sóng,
đôi mắt tròn xoe như bông lưu ly ướt. Nếu linh hồn mẹ em là có thực và nếu bà
nhìn thấy em chừng nửa giờ trước đây thì có lẽ bà sẽ không nghĩ rằng đây là con
gái bà, con gái của một thiên thần.

Sara
tiếp tục kể chuyện. Có lẽ mọi người nghĩ rằng những gì em kể giống như một câu
chuyện cổ tích, nhưng cách kể chuyện cũng giống như trí tưởng tượng phong phú
của em khiến cho câu chuyện có vẻ như thật và Lottie thì nghe như nuốt lấy từng
lời. Trước đây, đã có người nói với em rằng mẹ em là một thiên thần có đôi
cánh. Sau này em cũng đã có lần được xem các bức tranh vẽ những quý bà đẹp đẽ
mặc những chiếc áo dài trắng - những thiên thần - mọi người nói với em như thế.
Nhưng câu chuyện của Sara thì lại có vẻ như một câu chuyện có thực kể về một xứ
sở kỳ diệu mà ở đó có những người bằng xương bằng thịt đang sống.

“Ở
nơi đó có những cánh đồng rộng trồng đầy hoa.”

Em
nói say sưa như thường lệ, có cảm tưởng như em đang miên man trong một giấc mơ:
“Những cánh đồng đầy hoa Lily và những cơn gió nhẹ luôn thoảng qua khơi dậy mùi
hương thơm ngào ngạt của chúng. Các em nhỏ chạy tung tăng trên những cánh đồng
đầy hoa Lily và hái từng bông hoa. Chúng cười đùa với nhau và cùng kết thành
những vòng nguyệt quế đội đầu hoặc đeo vào cổ. Những con đường rực nắng, không
đứa trẻ nào mệt mỏi cả mặc dù chúng phải đi qua những quãng đường dài. Bọn trẻ
có thể đi lại nhẹ nhàng như những đám mây trôi đến những nơi nào chúng thích. Ở
đó những bức tường bao quanh thành phố được làm toàn bằng ngọc trai và bằng
vàng nhưng chúng không cao lắm, người ta có thể leo lên trên đó, tựa lưng vào
chúng nhìn xuống mặt đất và mỉm cười, gửi những lời ngọt ngào xuống dưới trần
gian.”

Những
câu chuyện hấp dẫn của Sara đã làm Lottie ngừng khóc hẳn, cuốn hút cô bé theo
từng chi tiết chuyện. Rõ rằng chúng hấp dẫn hơn hẳn những câu chuyện trước đây
mà Lottie được nghe kể. Em ngồi xích lại gần Sara, nuốt lấy từng lời cho đến
khi câu chuyện kết thúc, Lottie thèm thuống tiếc nuối quá khiến miệng em tròn
vo.

“Em
muốn đi tới đó!” Lottie khóc. “Ở đây em không có mẹ!”

Sara
cảm thấy dấu hiệu nguy hiểm nên nhanh chóng thoát ra khỏi “giấc mơ” mà em đang
đắm chìm khi kể chuyện. Em nắm lấy bàn tay mũm mĩm của Lottie, kéo cô bé sát
lại và cười khe khẽ an ủi:

“Chị sẽ là mẹ của em!” Sara nói, “chúng mình sẽ
chơi trò mẹ con, và em sẽ là đứa con gái bé bỏng của chị. Còn Emily sẽ là em
gái của em.”

Hai má núm đồng tiền của Lottie lộ rõ:

“Thật chứ! Emily sẽ là em gái của em?” Lottie hỏi.

“Ừ,” Sara trả lời và đứng bật dậy, “chúng ta cùng
đến nói cho Emily biết điều đó nhé, chị sẽ rửa mặt và chải đầu cho em.”

Lottie đồng ý ngay, nhanh chóng theo Sara đi ra
khỏi phòng và leo lên tầng trên. Cô bé tội nghiệp có vẻ quên khuấy mất mới
chừng một giờ trước em đã không cho ai rửa mặt, chải đầu và điều đó đã làm cho
bà Minchin phải đích thân đến giải quyết.

Và từ lúc ấy Sara trở thành mẹ nuôi của Lottie.