Nhà khổ hạnh và gã lang thang là câu truyện về sự tương phản giữa Huyền Minh và Đan Thanh. Huyền Minh đại diện cho khuôn khổ, phép tắc, luôn giữ mình vì Chúa, giỏi tính toán và tinh thông triết lý. Đan Thanh đại diện cho sự hoan lạc, tự do, buông thả, chơi bời mang đậm chất nghệ sĩ. Tuy trái ngược nhưng họ chính là đôi bạn thân. Bao nhiêu năm sống trong vô minh, lạc lối, Đan Thanh nhận ra mình, Huyền Minh cũng học hỏi được nhiều điều mới mẻ. Từ đó chúng ta rút ra được nhiều bài học từ cuộc đời của hai số phận đối lập nhau.

Ban đầu tôi luôn khăng khăng với mọi người rằng cuộc sống tôi chọn tốt đẹp hơn mọi người nhiều. Tôi tự thấy bản thân mình thích tự do và mạo muội nhận mình giống với Đan Thanh – gã lang thang. Và tôi nghĩ tất cả chúng ta nên sống như thế. Đi lang thang, vất vưởng để trải nghiệm, để hiểu biết bởi cuộc đời ta hữu hạn và cũng mau chóng hết, là có và không có. Ta sống trên cuộc đời này và cũng có thể là không phải sự sống thực sự. Vậy thì chẳng cần phải mất cả cuộc đời để làm lụng, tu tập, khổ luyện. Hãy cứ làm những gì mình thích, sống cuộc đời mình muốn. Biết đâu nó lại tốt hơn cho thế giới này.

Sau đó, tôi lại sợ mình trở thành chính là Đan Thanh, không phải giống nữa mà là chính cậu ta – Kẻ hoan lạc, kẻ mọi rợ, kẻ xé nát mọi trái tim đàn bà để mãn nguyện với bản thân. Tôi đau xót cho trái tim của những người đàn bà mà y lướt qua. Nếu tôi mà là ông Trời thì y nên chết từ lâu rồi. Một kẻ tráo trở, mặc dù hắn đã dứt bỏ người đàn bà cũ để tiếp tục hưởng lạc thú từ người đàn bà kế tiếp nhưng tôi vẫn thấy hắn là một kẻ khốn khiếp. Hãy nói tôi là kẻ bộ tịch, đạo đức kép, hãy khinh bỉ sự giả dối này. Nhưng dưới phương diện một người phụ nữ, tôi đau đớn thực sự cho họ.

Nhà khổ hạnh và gã lang thang với bố cục truyện tương tự như Siddhartha. Khi đọc Siddhartha tôi muốn mình giống như nhân vật chính đi muôn nơi, nhưng khi đọc Nhà khổ hạnh và gã lang thang tôi lại nghiêng về cách sống của Huyền Minh hơn. Từ đó tôi cũng nhận ra không phải cách sống của mình là tốt nhất mà chúng ta có quyền lựa chọn bất cứ cách sống nào phù hợp và làm ta thoải mái nhất là được.