Patrick Modiano, tác giả của Lacombe Lucien, đã chiến thắng giải Nobel văn chương trị giá 8 triệu kronor (tương đương 1,1 triệu đô-la hoặc 693,000 bảng Anh) do Viện Hàn lâm Thụy Điển trao tặng vào ngày 9/10/2014 vừa qua.

Bìa cuốn Missing person

Modiano, vị tác giả người Pháp đã viết nên cuốn tiểu thuyết Missing Person (Rue des boutique obscures) (tạm dịch: Người mất tích) cũng như kịch bản phim Lacombe Lucien – bộ phim đã chiến thắng giải Oscar năm 1975 cho hạng mục Phim Tiếng nước ngoài hay nhất của đạo diễn - sản xuất Louis Malle - đã đánh bại bao đối thủ nặng ký khác bao gồm Ngugi wa Thiong'o - nhà văn xứ Kenyan, tác gia Nhật - Haruki Murakami, nhà báo kiêm tác giả người Belarus - Svetlana Alexievich, và nhà thơ đất Syri - Adonis.

Nghe bảo khi nghe tin thắng giải, Modiano đã xử sự với bản tính khiêm tốn thường trực của mình và gọi nó là một trải nghiệm "kỳ quái". "Tôi gọi cho Modiano. Tôi chúc mừng ông và với bản tính khiêm tốn thường trực của mình, ông bảo tôi 'nó thiệt là kỳ quái', nhưng ông cũng rất vui," Antoine Gallimard - thuộc nhà xuất bản Gallimard của Pháp - đã kể với AFP như thế.

La Place de l'Etoile - tác phẩm đầu tay của nhà văn 69 tuổi này được xuất bản lần đầu vào năm 1968; năm 1978, ông chiến thắng giải thưởng danh giá Prix Goncourt cho tác phẩm Rue des boutique obscures, và trong ba thập kỷ tiếp theo ông đã cho ra đời những tác phẩm đình đám khác như Out of the Dark (tạm dịch: Ra khỏi bóng tối) và Dora Bruder; cũng như nhận Giải thưởng Văn học trọn đời Paul - Morand năm 2000.

Phát biểu về sự nghiệp văn chương của mình trên tờ France Today vào năm 2011, ông bảo: "Thật sự mà nói thì tôi chưa từng nghĩ là mình sẽ làm việc gì đó khác. Tôi không có bằng cấp, cũng chẳng có lấy một mục tiêu rõ ràng nào nào để mà đạt được cả. Nhưng thật gay go để một nhà văn trẻ bắt đầu sớm như vậy. Thiệt tình thì tôi thích không đọc những cuốn sách đầu tay của mình hơn. Không phải là vì tôi không thích chúng, nhưng mà là do tôi không còn nhận ra được bản thân mình nữa, giống như một lão diễn viên già ngắm nhìn chính ông ta khi còn là một tay lãnh đạo trẻ trung vậy."

Modiano sinh ra ở phía Tây vùng ngoại ô Paris hai tháng sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc ở Châu Âu vào tháng Bảy năm 1945. Trong cuộc chiếm đóng Paris, cha ông - một người Do Thái gốc Ý đã gặp gỡ người vợ diễn viên gốc Bỉ của mình, và khởi đầu ấy đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến văn phong của ông. Viện hàn lâm Thụy Điển đã khen ngợi Modiano "vì nghệ thuật của ký ức mà ông đã dùng để tái hiện những số phận khó nắm bắt nhất và khám phá ra cuộc sống - thế giới của sự chiếm đóng".

"Bạn có thể nói ông là Marcel Proust của thời đại chúng ta," Peter Englund, viên Thư ký Thường trực Viện Hàn lâm Thụy Điển nói thêm. Tác phẩm mới nhất của Modiano là cuốn tiểu thuyết "Pour que tu ne te perdes pas dans le quartier".

Tác phẩm của Modiano luôn có cảm giác trống rỗng, chông chênh, thiếu hụt, hoang mang và ám ảnh. Modiano đã có khá nhiều sách được dịch ra tiếng Việt như: Quảng trường Ngôi Sao, Những đại lộ ngoại vi, Phố những cửa hiệu u tối và Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối. Dù rất nổi tiếng ở Pháp, ông sống khá kín đáo, hiếm khi xuất hiện trước truyền thông hoặc trả lời phỏng vấn báo chí.

Modiano cũng viết sách cho trẻ em, bao gồm Catherine Certitude, và là thành viên của ban giám khảo tại Lễ hội phim Cannes năm 2000. Tổng thống Pháp Francois Hollande đã "nồng nhiệt chúc mừng" Modiano, nói rằng giải thưởng đã nhìn nhận "một kiệt tác nghiên cứu sự tài tình của ký ức và sự phức tạp của nhân dạng".

Năm 2013 vừa qua, giải thưởng Nobel tôn vinh nhà văn Canada Alice Munro, người được Viện hàn lâm miêu tả như một "bậc thầy của truyện ngắn đương thời" với tác phẩm Trốn Chạy.

Hai tác giả Mỹ Philip Roth và Thomas Pynchon lại một lần nữa bỏ lỡ giải thưởng văn học lớn nhất này. Modiano đã rinh về nhà 8 triệu kronor (tương đương với 1,1 triệu đô-la hoặc 693,000 bảng Anh).

DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI THẮNG GIẢI NOBEL TỪ NĂM 1980:

2014: Patrick Modiano, Pháp.
2013: Alice Munro, Canada.
2012: Mo Yan, Trung Quốc.
2011: Tomas Transtromer, Thụy Điển.
2010: Mario Vargas Llosa, Peru.
2009: Herta Mueller, Đức.
2008: Jean-Marie Gustave Le Clezio, Pháp.
2007: Doris Lessing, Anh.
2006: Orhan Pamuk, Thổ Nhĩ Kỳ.
2005: Harold Pinter, Anh.
2004: Elfriede Jelinek, Áo.
2003: J.M. Coetzee, Nam Phi.
2002: Imre Kertesz, Hungary.
2001: V.S. Naipaul, Anh (gốc Trinidad).
2000: Gao Xingjian (Cao Hành Kiện), Pháp (gốc Trung Quốc).
1999: Guenter Grass, Đức.
1998: Jose Saramago, Bồ Đào Nha.
1997: Dario Fo, Ý.
1996: Wislawa Szymborska, Ba Lan.
1995: Seamus Heaney, Ireland.
1994: Kenzaburo Oe, Nhật Bản.
1993: Toni Morrison, Mỹ.
1992: Derek Walcott, Saint Lucia.
1991: Nadine Gordimer, Nam Phi.
1990: Octavio Paz, Mexico.
1989: Camilo Jose Cela, Tây Ban Nha.
1988: Naguib Mahfouz, Ai Cập.
1987: Joseph Brodsky, Nga (gốc Mỹ).
1986: Wole Soyinka, Nigeria.
1985: Claude Simon, Pháp.
1984: Jaroslav Seifert, Tiệp Khắc.
1983: William Golding, Anh.
1982: Gabriel Garcia Marquez, Colombia.
1981: Elias Canetti, Bulgaria (gốc Anh).
1980: Czeslaw Milosz, Ba Lan (gốc Mỹ).